Hugsanir vegfaranda

„Ósköp er barnið eitthvað seint til gangs,“ hugsar konan.

Ég veit að hún hugsar það því ég sé það á henni. Það er ekki eins erfitt og fólk heldur að lesa hugsanir. En ég bjóst samt allsekki við að hún væri að hugsa einmitt þetta, þar sem hún gengur í öfuga átt við mig sín megin götunnar, öndvert við götuhliðina sem ég bý við. Ég skakklappast mín megin á leiðinni niður í búð. Hún gengur uppeftir, líklega til móts við örlög sín.

Mig langar að rjúka á hana og spyrja hana nánar út í þetta. En er hræddur um að koma út eins og einhver taugaveiklaður aumingi. Hún myndi sjálfsagt „gaslýsa“ mig yfir í að halda að ég væri genginn af göflunum, sem er það sem „gaslýsa“ merkir, þetta orð sem meiri hluti fólks notar án þess að skilja það.

Í fyrsta lagi er það mjög orðum aukið hjá henni að ég sé barnalegur. Að vísu reyni ég að viðhalda barninu í sjálfum mér en það er full fast að orðið kveðið að segja að þar með sé við hæfi að segja að ég sé „seinn til gangs“.

Í öðru lagi er ekkert athugavert við það hvernig ég geng. Ég er í mesta lagi svolítið hokinn en göngulag mitt víkur ekkert meira en það út frá göngulagi annarra. Ég set fyrst annan fótinn fram og síðan hinn. Það er ekki eins og þetta sé einhver listgrein! Hún hefur ekki hugsað út í það að hennar megin götunnar, þar sem forríkar hofróður eins og hún búa, er gangstétt — ekki mín megin! Jahá, hefði ég sagt við hana ef ég hefði rokið að henni eins og persóna í bók eftir Hamsun: Það er ekkert verið að spá í það að ég þarf að skreiðast hér með enga gangstétt niður á við meðan þú getur marserað eins og flotaforingi eftir gangstétt! Hvað eru þetta annað en fordómar? Nasistar komu nákvæmlega eins fram við gyðinga áður en þeir settu þá í gasklefana, þeir sögðu að þeir kynnu ekki einu sinni að ganga og hlógu að þeim og ýttu þeim síðan inn í dauðann og lokuðu á eftir þeim og gera enn, nema hvað núna hafa gyðingar tekið við og gera þetta við Palestínumenn.

Eða miðaðu bara sjálfa þig við íslenska hestinn, hefði ég æpt. Hann hefur fimm gangtegundir, FIMM! Ég hef tekið mér hestinn til fyrirmyndar og geng ekki alltaf eins en þú hefur hugsað með sjálfri þér að þú gætir ekkert meira lært því þú kynnir allt og vissir allt fyrir! Ég hef fjórum gangtegundum fleiri en þú og einni gangtegund betur en hestar út í heimi og samt hef ég bara tvo fætur.

***

Ég hef verið að bræða með mér að kvarta sáran opinberlega yfir því að hafa fengið listamannalaun. Augljóslega eru þau ekki verðskulduð og varla getur annað verið en að nefndin sé eitthvað geðveik. Sólundar maður peningum annarra bara í einhverja vitleysu? Einhvern mann sem kann ekki einu sinni að ganga? Sem var reyndar lygi, ég sá enga konu og gat því ekki haft hugmynd um hvað hún var að hugsa en ég hefði getað séð konu og giskað á að hún væri að hugsa þetta. Nær hef ég ekki komist því að semja nokkuð í ætt við skáldskap og mér finnst vægðarlaust af fjölmiðlum að fóðra mig sífellt á upplýsingum um einhverja höfunda sem eru betri en ég og hafa fengið alls konar viðurkenningar og upphefð í öðrum löndum, enda eru önnur lönd ekki til, alla vega er stórlega ýkt hversu mörg þau séu, og heimsálfurnar eru ekkert annað en dyntir, það mætti alveg eins kalla Kína heimsálfu, þessu viðurnefni var bara spreðað hipsumhaps hingað og þangað og engin regla höfð til viðmiðunar og lífsgæðakapphlaupið er byggt á misskilningi eins og heimsálfurnar.

***

Ég er að hugsa um að snúa við og hlaupa konuna uppi eins og snælduvitlaus og segja henni að hljóðljóðabálkur minn Ofviðrið hafi fengið eina einustu umfjöllun, góða, en ekki meira, þrátt fyrir að hann sé augljóslega tímamótaverk og aldrei hafi annað eins sést. En þá rifjast upp fyrir mér að ég er hreint ekki á leiðinni niður í búð, enda gæti ég varla verið að skrifa þetta ef svo væri, að ég sá enga konu og hef þar af leiðandi ekki hugmynd um hvað hún hugsaði með sjálfri sér um göngulag mitt og að hljóðljóðabálkur minn er hreint ekkert meistaraverk heldur bara eitthvað sem ég gerði fyrir sjálfan mig til að losna undan þeirri kvöl og pínu sem þetta líf og þessi dauði getur verið og skrifa mig yfir í frelsið og sáttina, hugarrónna, fögnuðinn, gleðina, húmorinn og viðskiptavitið, eða nei, ekki viðskiptavitið, ég er kannski smá úr takti við aðra stundum en ég er ekki snargalinn.

Svei mér ef þetta var ekki svolítið meistaraverk því hugarróin er bara ágæt, ef ekki væri fyrir alla stormana sem geisa í höfði mér, en í auga stormsins er alltaf blankalogn:

Engu skiptir hvort einn til eða frá hverfur og maður er ekki ómissandi, enginn er það, sama hverju fólk trúir.

Cohen átti eina svona möntru. Um sambönd. Lauslega þýtt: „Nei, það var ekkert svo gott, / engrar ástæðu sér vott / að muna mig.“

Með formála: There’s No Reason Why You Should Remember me